Најсмртоносните пожари во ноќни клубови: Трагедиите што го променија светот

Ноќните клубови, места создадени за забава, социјализација, негување на културни движења во многу случаи - и бегство од секојдневието, во неколку наврати во историјата станале сцени на ужас и смрт. Трите најсмртоносни пожари во ноќни клубови – Cocoanut Grove (САД, 1942), Friendship Disco (Кина, 1994) и Station Nightclub (САД, 2003) – не само што одзедоа стотици животи, туку и засекогаш ги променија правилата за безбедност во забавните објекти. Македонија само за влакно не влезе во првите десет најсмртоносни несреќи, убиства на диско подиумот.

Овие трагедии послужија како суров потсетник дека безбедноста мора секогаш да биде приоритет.

1. Cocoanut Grove (Бостон, 1942) – 492 жртви

Тропски рај што заврши во пекол

На 28 ноември 1942 година, Cocoanut Grove во Бостон беше едно од најпопуларните места за забава во градот. Клубот бил дизајниран во тропски стил, украсен со палми направени од лесно запалливи материјали, а неговата локација во подземен простор го правела интимен, но и потенцијално смртоносен.

Во ноќта на пожарот, клубот бил исполнет со луѓе кои славеле – војници кои добиле краток одмор, парови на романтични вечери и обични посетители кои сакале да уживаат во музиката и опуштена забава.

Како започна пожарот?

Се верува дека пожарот започнал од неисправен електричен систем или од запалена свеќа што ја користел келнер за да провери резерва за осветлување. Пламените јазици се прошириле со неверојатна брзина, потпомогнати од запалливите украси, завесите и дрвените облоги на ѕидовите.

Паниката била неизбежна. Клубот имал мал број излези, а некои од вратите биле заклучени или блокирани за да се спречи луѓе да влегуваат без да платат влезница. Посетителите се обидувале да побегнат, но тесните ходници и премини станале стапица. Многумина загинале од задушување од густиот чад и недостаток на кислород.

Последици и промени во законите

Оваа трагедија доведе до значителни промени во противпожарните регулативи во САД. По пожарот, властите воведоа правила кои наложуваат повеќе излези, употреба на незапалливи материјали во ентериерите и подобрени планови за евакуација.

Пожарот стана поттик за спроведување на безбедносни реформи и зајакнување на прописите.

Извештајот на противпожарниот комесар даде повеќе препораки за подобрување на безбедноста на јавните објекти и за зголемување на шансите за бегство и преживување во случај на итна состојба. Меѓу овие мерки, извештајот повика на инсталирање и користење на автоматски прскалки, опремување на излезните врати со паник-брави и употреба на осветлени знаци „EXIT “ (ИЗЛЕЗ) подобрување и зголемување на бројот на излези во јавните објекти; како и забрана за запалливи ткаенини или материјали во такви простори.

Од оваа трагедија наваму, многу сојузни држави, како и владата на САД, донесоа мерки за подобрување на стандардите за противпожарна безбедност, додека организациите за превенција од пожари продолжуваат да го унапредуваат проучувањето на противпожарната безбедност и да се залагаат за нејзино спроведување.

2. Friendship Disco (Кина, 1994) – 309 жртви

Најголемата ноќна трагедија во Кина

На 25 декември 1994 година, клубот Friendship Disco во градот Луојанг, Кина, бил преполн со луѓе кои славеле католички Божиќ. Иако Кина не е земја со големо христијанско население, западниот начин на прослави бил популарен во урбаните средини.

Клубот бил еден од најпознатите во регионот, но, за жал, имал слаба безбедносна инфраструктура. Објектот бил пренатрупан, а многу од излезите биле заклучени или лошо обележани.

Што го предизвика пожарот?

Причината за пожарот бил неисправен електричен систем. Искра од краток спој запалила запалливи завеси, а пламенот се проширил со огромна брзина. Густ, токсичен чад го исполнил целиот простор за само неколку минути.

Паника и катастрофа

Посетителите почнале да трчаат кон излезите, но малкумина успеале да избегаат. Главниот проблем бил што повеќето излези биле заклучени – вообичаена практика во некои кинески ноќни клубови во тоа време за да се спречи неплатен влез.

Спасувачите откриле дека стотици луѓе биле натрупани едни врз други во обид да најдат излез. Огнот згаснал по неколку часа, но штетата веќе била направена – 309 луѓе загинаа, а многу други останаа со трајни последици од вдишување чад.

Последици

Кинеската влада воведе построги прописи за противпожарна заштита во јавните објекти. Илјадници ноќни клубови низ земјата беа затворени, а сопствениците на Friendship Disco беа осудени на затвор.

3. The Station Nightclub (САД, 2003) – 100 жртви

Ноќна забава што се претвори во хорор

На 20 февруари 2003 година, ноќниот клуб The Station во Вест Ворик, Роуд Ајленд, бил домаќин на концерт на хеви-метал бендот Great White. Фановите со нетрпение го очекувале настапот, а никој не претпоставувал дека ова ќе биде ноќ на ужас. Во коментарите на Американците за несреќата во Кочани во нивните медиуми многумина велат дека кочанската несреќа ги потсетува на The Station пожарот.

Како започна пожарот?

Во текот на настапот, бендот користел пиротехнички ефекти, кои ја запалиле акустичната пена поставена на ѕидовите за звучна изолација. Материјалот веднаш се запалил и за само 90 секунди клубот бил во пламен.

Борба за живот

Паниката избувнала веднаш. Иако клубот имал повеќе излези, главната врата била тесна, што довело до тоа луѓето да се натрупаат еден врз друг во обид да излезат. Многумина загинале од вдишување токсичен чад, додека други биле прегазени во метежот.

За помалку од пет минути, целиот клуб бил проголтан од пламен. Пожарникарите пристигнале брзо, но веќе било доцна – 100 луѓе загинаа, а повеќе од 230 беа повредени.

Судски постапки и промени

По трагедијата, сопствениците на клубот беа обвинети за убиство од небрежност и беа осудени на затворски казни. Пожарот доведе до ревизија на безбедносните стандарди во ноќните клубови ширум САД, вклучувајќи забрана за употреба на запаливи материјали и задолжителна противпожарна опрема. Трагедијата во ноќниот клуб "The Station" во 2003 година, каде што 100 луѓе го загубија животот, а 230 беа повредени, претставува мрачно потсетување на важноста на безбедноста од пожари. Пиротехнички ефекти, запалив звучно изолациски материјал, недостаток на противпожарни прскалки и несоодветен дизајн на влезот се само дел од факторите што придонесоа за оваа катастрофа. Овој трагичен настан доведе до сеопфатни промени во прописите за заштита од пожари, вклучувајќи построги правила за пиротехнички ефекти, задолжителни прскалки во јавни објекти и зголемена важност на инспекциите за заштита од пожар

4. República Cromañón (Аргентина, 2004) – 194 жртви

Корупција, небрежност и 194 загубени животи

Овој пожар се случи во Буенос Аирес на 30 декември 2004 година, кога фановите запалија пиротехнички ракети во затворен простор. Огнот запали материјали на таванот, а токсичниот чад предизвика голем број смртни случаи. На 30 декември 2004 година, ноќниот клуб Република Кромањон во Буенос Аирес се претвори во смртоносна стапица, одземајќи ги животите на 194 луѓе. Пожарот, предизвикан од пиротехнички средства за време на концерт на бендот Калехерос, ги разоткри длабоките проблеми на корупција и небрежност што доведоа до оваа трагедија.

Пред Омар Чабан да го преземе Кромањон и да го претвори во стадион за рок концерти, локалот функционирал како дискотека под името Ел Ревентон. За добивање на дозвола за работа, биле поднесени три барања, од кои првите две биле одбиени или затворени поради неисполнување на безбедносните стандарди. Сепак, третото барање било одобрено, иако не биле извршени никакви подобрувања на зградата.

Истрагата покажала дека корупцијата играла клучна улога во добивањето на дозволата. Инспектор фалсификувал мерења на локалот, намалувајќи ја неговата површина од 1800 на 1447 квадратни метри, за да се вклопи во максималната дозволена површина за дискотека од класа "Ц". Ова фалсификување имало фатални последици, бидејќи димензиите на излезите за итни случаи исто така биле погрешно наведени, што го отежнало бегството на 3500-те посетители на концертот.

Вратата за итни случаи била затворена со катанци и синџири, претворајќи го Кромањон во смртоносна стапица. Токсичниот чад од запалениот полиуретански изолационен материјал и сенката за сонце брзо се прошириле, предизвикувајќи паника и хаос. Многумина од жртвите починале од труење со цијановодородна киселина и јаглерод моноксид.

Судењата што следеле по трагедијата ги разоткриле коруптивните практики на инспекторот, кој примил мито за да ги фалсификува плановите. Иако бил осуден, тој никогаш не бил затворен поради застареност на делото. Омар Чабан, сопственикот на Кроманјон, и членовите на бендот Калехерос, исто така, биле осудени за нивната улога во трагедијата.

Денес, 19 години по трагедијата, семејствата на жртвите и преживеаните сè уште бараат правда и надомест на штета. Многу од нив не ги добиле надоместоците што им ги доделил судот, а зградата на Кроманјон, која е прогласена за национален историски споменик, сè уште е во рацете на нејзиниот сопственик, Рафаел Леви.

Трагедијата во Република Кромањон е болно потсетување на последиците од корупцијата и небрежноста. Таа ја нагласува важноста на почитувањето на безбедносните стандарди и потребата од одговорност на оние што се одговорни за безбедноста на јавните простори.

5. Lame Horse (Русија, 2009) – 156 жртви

На 5 декември 2009 година, пожар во клубот Lame Horse во Перм, Русија, започна поради пиротехнички ефекти во затворен простор. Таванот и ѕидовите биле направени од лесно запаливи материјали, а клубот бил пренатрупан. Повеќето жртви загинале од труење со чад.

6. Santika Club (Тајланд, 2009) – 66 жртви

Овој пожар се случи на новогодишната ноќ во 2009 година во Бангкок. Пиротехнички ефекти запалиле тавански материјали, а поради слабата противпожарна инфраструктура, голем број луѓе загинаа.

7. Kiss Nightclub (Бразил, 2013) – 242 жртви

На 27 јануари 2013 година, клубот Kiss во Санта Марија, Бразил, стана место на една од најсмртоносните пожари во модерната историја. Бендот што настапувал користел пиротехника која запали запалливи материјали на таванот. Токсичниот чад се проширил брзо, а единствениот излез бил блокиран од паничната толпа.

8. Beverly Hills Supper Club (САД, 1977) – 165 жртви

Во 1977 година, популарен клуб во Кентаки, САД, се запалил поради електричен дефект. Лошата сигнализација и недоволните излези довеле до голем број жртви.

9. Happy Land (САД, 1990) – 87 жртви

Овој пожар во Њујорк е посебно трагичен, бидејќи бил подметнат намерно. Невработен маж, кој сакал да ѝ се одмазди на поранешната девојка, го запалил клубот, каде што загинаа 87 луѓе.

10. Gothenburg Discotheque (Шведска, 1998) – 63 жртви

Во 1998 година, четворица тинејџери намерно подметнале пожар во преполн диско-клуб во Гетеборг. Поради блокираните излези, голем број посетители не можеле да избегаат.

Трагедии што ја променија историјата… или барем требаа да ја променат

Овие трагедии покажуваат колку е важно да се почитуваат строгите противпожарни регулативи. Недостигот на доволно излези, лесно запаливите материјали и недостатокот на свесност за безбедноста се главни фактори што довеле до овие катастрофи. По секој од овие пожари, многу земји ја заострија безбедносната регулатива, но историјата нè учи дека трагедиите можат да се повторат ако не се преземат доволни мерки.

И покрај законските промени, слични трагедии продолжуваат да се случуваат, што покажува дека човечката алчност и занемарување често се поголема опасност од самиот оган.