Народот против Марк Закерберг - Мета е на „жешкото столче“

Империјата Meta пред распаѓање? Му се закануваат да му ги земат Instagram и WhatsApp!

Драма во Вашингтон!

Главниот човек кој стои позади Meta (компанијата зад Facebook, Instagram и WhatsApp), самиот Марк Закерберг, мораше да се појави на суд и да ја брани својата дигитална империја. Ама не за било што – американската влада, преку Федералната трговска комисија (FTC), го тужи дека нелегално создал монопол и сега му се заканува можеби најголемиот удар досега: можно е да мора да се откаже од Instagram и WhatsApp!

Зошто го тужат?

„Купи или уништи“ стратегијата

Според FTC, приказната е едноставна: Закерберг играл нечесно. Наместо да се бори со конкуренцијата на пазарот, тој решил да ги „уништи“ уште додека биле мали. Кога видел дека Instagram и WhatsApp растат брзо и стануваат сериозна закана за доминацијата на Facebook, тој едноставно ги купил – Instagram во 2012 за тогаш огромни 1 милијарда долари, а WhatsApp во 2014 за неверојатни 19 милијарди долари!

Обвинителството ова го нарекува стратегија „купи или уништи“. Со купувањето на овие потенцијални ривали, велат тие, Meta си ја зацементирала монополската позиција и им ги скратила опциите за избор на социјални мрежи на милијарди корисници ширум светот (да, тоа сме и ние!).

За да го поткрепат ова, обвинителите му покажале на Закерберг негови стари мејлови и интерни комуникации. Во еден „компромитирачки“ меил од 2012, наводно пишувал за „неутрализирање на потенцијален конкурент“ кога зборувал за Instagram. Во друг меил признал дека „Instagram растеше толку побрзо од нас што моравме да ги купиме за 1 милијарда долари“.

Одбраната на Закерберг е: „Имаме конкуренција, а вие ги одобривте зделките!“

Адвокатите на Meta потсетуваат дека самата FTC ги одобрила купувањата на Instagram и WhatsApp пред повеќе од една деценија. Сега да се обидуваат да ги поништат е опасно и поставува лош преседан.

Закерберг и неговите адвокати тврдат дека пазарот е полн со конкуренти. TikTok, YouTube, LinkedIn, па дури и пораките преку iMessage на Apple – сите тие се борат за вниманието на корисниците. Кога TikTok беше привремено згаснат во јануари, велат тие, користењето на Facebook и Instagram скокнало – доказ дека корисниците имаат алтернативи.

Понатаму, Закерберг тврди дека тие стари мејлови биле само „рани размислувања“. Во пракса, вели тој, Meta „вложила еден тон“ во Instagram и WhatsApp откако ги купиле, помагајќи им да станат гигантите што се денес.

Што е во игра? Можно „расцепување“ на Meta!

Ова судење е можеби најсериозната закана за бизнис империјата што Закерберг ја гради веќе 20 години. Ако FTC победи, најверојатно ќе побараат од судот да нареди Meta да ги продаде (да се „ослободи“ од) Instagram и WhatsApp.

Замислете си го тоа сценарио! Трите апликации кои можеби ги користите секој ден – Facebook за поврзување со пријатели, Instagram за фотки и видеа, WhatsApp за пораки – одеднаш да бидат под капата на различни компании. Ова би можело целосно да го промени начинот на кој функционира Силиконската долина и како големите технолошки компании купуваат помали ривали.

Ќе биде ли лесно за FTC?

Иако обвиненијата звучат сериозно, правните експерти предупредуваат дека на FTC нема да им биде лесно да победат. Тие треба да докажат нешто што е речиси невозможно да се докаже со сигурност: дека Meta немало да биде толку успешна и доминантна без да ги купи Instagram и WhatsApp. Исто така, поништувањето на зделки одобрени пред толку многу години е исклучително ретко во правната пракса.

Поширока слика: Војна против технолошките гиганти?

Ова судење не е изолиран случај. Тоа е дел од поширокиот тренд каде владите ширум светот, особено во САД и Европа, се обидуваат да ја ограничат огромната моќ на неколку технолошки гиганти. Слични антимонополски тужби се водат или се воделе и против Google, Apple и Amazon.

Зукерберг на инаугурацијата на Трамп;

Судењето се очекува да трае околу осум недели. Марк Закерберг требаше да го продолжи своето сведочење. Освен него, се очекува да сведочат и други клучни фигури, како поранешната главна оперативна директорка Шерил Сендберг и ко-основачот на Instagram, Кевин Систром.

Целиот свет е засегнат како се одигрува оваа правна драма во Вашингтон. Одлуката на судијата Џејмс Боасберг може да има огромни последици не само за Meta, туку и за сите нас – над 3.5 милијарди луѓе кои ги користиме нивните платформи секојдневно.