Кој ги поседува авторските права за уметничко дело генерирано од AI?

Во светот на уметноста, технологијата ја отвора вратата за нови форми на креативност, но со тоа доаѓаат и сложени правни прашања. Еден таков пример е делото „Théâtre d’Opéra Spatial“ (Просторен оперски театар) на Џејсон М. Ален, кое беше креирано со помош на AI програма и предизвика контроверзии откако освои награда на уметнички натпревар. Сега, Ален бара од судовите во САД да му се признае авторско право за делото, тврдејќи дека процесот на создавање вклучувал повеќе од „базичен ментален напор.“

Џејсон М. Ален, „Théâtre d’Opéra Spatial“ (2022)

Технологијата и креативноста: Кој е авторот на AI-креираните дела?

Во септември 2023 година, Канцеларијата за авторски права на САД го отфрли барањето на Ален за заштита на неговото AI-креирано дело, со образложение дека AI софтверот Midjourney бил вистинскиот креатор. Оваа одлука предизвика легална битка и ја отвори дебатата за тоа кој е вистинскиот автор кога AI е дел од креативниот процес.

Адвокатот на Ален, Тамара Пестер, истакнува дека одбивањето на барањето го остава прашањето за сопственоста на AI-асистираните дела без јасен одговор. Според неа, кога човек користи машина за создавање на уметничко дело, авторското право треба да му припаѓа на човекот, а не на софтверот.

Ален рече дека Канцеларијата за авторски права на САД не само што ја отфрлила неговата петиција, туку утврдила дека „MidJourney, а не господинот Ален - ја создала оваа слика“.

Во септември 2023 година, Одборот за ревизија на авторски права го потврди оригиналното отфрлање на делото на Ален Midjourney, откако тој одби да открие кои делови од делото биле создадени со помош на вештачка интелигенција и кои биле додадени или изменети од уметникот.

Една година подоцна, Ален се жали на негирањето на одборот, тврдејќи дека неовластени субјекти го монетизираат неговото создавање, вклучително и преку репродукции продадени на Etsy.

„Ја поднесовме оваа жалба затоа што Канцеларијата за авторски права неправедно ја отфрли способноста на мојот клиент да го  заштити своето дело потпомогнато со вештачка интелигенција преку системот за авторски права и да ја добие зголемената штета што доаѓа со федералната заштита на креативното дело“, изјави адвокатката на Ален, Тамара Пестер Шклар.

Во жалбата, поднесена на 26 септември до Окружниот суд на САД за округот Колорадо, Ален, исто така, тврди дека негативното медиумско внимание околу „Théâtre d'Opéra Spatial“ можеби влијаело на пресудата на канцеларијата за авторски права.

Американската канцеларија за авторски права одби да коментира, повикувајќи се на судски спор што е во тек.

Пестер изјави дека пресудата на Канцеларијата за авторски права „покренува длабоки прашања за улогата на вештачката интелигенција во креативниот процес и природата на самата креативност“.

„Важно е да се разјасни дека кога човекот користи машина за да создаде дело, човекот сепак треба да се смета за автор“, продолжи Пестер.

Жалбата го детализира процесот на Ален во создавањето на волшебната слика, наведувајќи дека тој ја поттикнал генеративната програма за вештачка интелигенција 624 пати, процес кој бара „повеќе од минимален ментален напор“.

Во друг сличен случај, судот во Вашингтон, минатиот месец го одби барањето за авторски права на Стивен Талер за неговото дело „Неодамнешен влез во рајот“ од 2012 година, создадено со користење на ДАБУС, наведувајќи дека нема човечко авторство.

Стивен Талер, „Неодамнешен влез во рајот“(2012)

Но,Пестер вели, таа одлука открива празнина во дефиницијата за уметничко авторство.

„Одбивањето на регистрацијата на Канцеларијата за авторски права, комбинирано со одлуката во Талер, според која машината не може да биде автор, остава празнина во однос на тоа кој поседува дело што е потпомогнато од вештачка интелигенција“, рече Пестер.