Сите оние кои летувале на Медитеранот, а за нас Балканците(посебно Македонците) тоа најчесто е Грција(или Турција) се затекнале како го бараат телефонот за да го фотографираат фасцинатниот призор: жешко розеви цветови напластени на ѕидовите, оградите, и над влезовите на белилото на тамошните куќи, изгледаат нереално и маркантно. Со честите летувањата во Грција се разгори(одново?) една нова навика дома: градинарството. Никогаш во толкав број луѓето на пролет итаат по пазарите, и градинарските центри, да си ги набават цвеќињата на моментот, некогаш тоа беа петунии(склони кон болести и мушички, се непредвидливи и кревки!), сарделите се повеќедецениски традиционален украс, како и зокумите - олеандрите, а во последниве пар години - тоа се бугенвилиите! Мојот влез излегува на патека која е исклучително врела за време на летото, и секогаш сонував дека тој припек ќе го омекнам со зеленило, но и сонував дека може да биде естетски сосема спротивен од голиот бетон кој го затекнав таму. Па така , во моите први години од градинарството се дадов на теоријата, и на универзитетот гугл и јутјб ми кажаа дека и те како има цвеќиња и билки кои не само што трпат туку и бараат жеги и сонце.
Една од нив - бугенвилијата! Купив 15-20 сентиметарска, од Велес за 350 денари(Ноне!), брактите паднаа, откако ја пресадив, ја поставив во глинената саксија и - чекав... Да видам како ќе се снајде во нејзиниот нов дом. Три недели подоцна, зеленото гранче прејде во минијатурна грмушка, а полека од зелена стана нереално, џиш, розева. И тогаш слушнав, додека се договарав со помалку мрзеливите домашни трговци - „Ти купив бугенвилија! Цветовите се дупло поголеми од оние што ги имаш! “. И додека се спремам да ја пречекам Барбара која по се́ судејќи ќе биде од оние што се качуваат и по 10на метри - отидов по грчките градинарски сајтови, за да ги видам марифетите со кои тие имаат искуство. Еве што велат:
„Бугенвила или бугенвилија, растението кое е симбол на летото! Кога би нè прашале кој цвет повеќе се поврзува со белото и синото на грчките острови, дефинитивно би одговориле на бугенвилијата. Омилена слика од летните одмори, бугенвилијата импресионира со впечатливите бои на нејзините цветови во нијанси на црвена, виолетова, розова, бела и портокалова. Цветањето на бугенвилијата започнува во пролет и трае до крајот на лето. По потекло од Јужна Америка, бугенвилијата прекрасно се прилагоди на медитеранската средина и сега е составен дел од пејзажот. Бугенвилијата е едно од најпопуларните лозни растенија кај нас. Се засадува во градините, дворовите и балконите за да ни ја даде својата единствена убавина и да се распосла на ограда, пергола или на ѕид каде е поставена рамка. Бугенвилијата има многу брз раст и може да надмине десет метри во висина. Единствена фалинка: нејзините многубројни лисја кои паѓаат во зима и мора да се исчистат од земја, како и трњето што го носат некои сорти на бугенвилии. Па, ајде да видиме каква грижа и́ е потребна на бугенвилијата за да расте и да уживаме во нејзиното прекрасно цветање за многу години.
1. Кои се најпознатите сорти на бугенвилии?
Постојат стотици сорти на бугенвилии од кои можете да изберете. Џуџестите сорти на бугенвилиите (Boungainvillea glabra) се идеални за висечки корпи, како покривачи на земјата, па дури и за бонсаи. Постојат и полуавтохтони сорти на бугенвилии кои достигнуваат околу 1-2 метри височина, идеални за садење во саксии на балконот, бидејќи некои од нив немаат трње. Најраспространета и најпозната сорта е крупната бугенвилија (Boungainvillea spectabilis) која достигнува висина од 6-12 метри со познатите бели, црвени, виолетови или портокалови цветови.
2.Во кои услови успева бугенвилијата?
Бугенвилијата го сака сонцето и има потреба од многу часови сонце за да ни ги даде своите импресивни цвеќиња. Ако бугенвилијата ја засадиме на засенчено место, дефинитивно ќе ѝ се намали цветањето и тоа драстично. Бугенвилијата е отпорна на топлина, суша и соленост на почвата, па затоа може да се сади во крајбрежните области. Повеќе успева во јужните региони на земјата, а помалку во северна Грција или на планинските места, бидејќи е доста чувствителна на студ и ветер. Бугенвилијата нема посебни барања за почвата, се додека има добра дренажа за отстранување на водата.
3. Како да се засади бугенвилија во саксија на балконот?
За да ја засадиме бугенвилија во саксија на балконот, претпочитаме џуџести сорти кои покажуваат подобар раст и цветање на ограничен простор. Избирете балкон со јужна ориентација, на место заштитено од силен ветер. За садење на бугенвилијата избираме саксии со дијаметар и висина од најмалку 40 cm за да може доволно да се развие кореновиот систем. Во саксијата се додава горната почва за општа намена која содржи перлит, додека во основата на садот се додава слој чакал за да се отстрани вишокот вода од наводнувањето.
4. Колку често на бугенвилија и́ треба наводнување?
Бугенвилијата има умерени потреби за вода и не треба често да ја полеваме. На почетокот на цветањето на бугенвилијата наводнувањето треба да биде релативно ограничено и да се прави еднаш неделно, додека во летниот период потребно е почесто наводнување, два пати неделно. На постарите бугенвилии кои се засадени во земја и имаат длабок коренов систем им треба уште помалку вода. Во текот на зимата наводнувањето е значително намалено. Вреди да се напомене дека прекумерното наводнување за време на цветањето може да предизвика пад и намалување на формирањето на цветот. На бугенвилија во саксија и́ треба повеќе вода отколку засаденаво почва.
5. Кога додаваме ѓубриво во бугенвилијата?
Бугенвилијата нема значителни потреби за ѓубрење за да ни́ даде интензивна вегетација и богат цвет. За бугенвилиите кои ги садиме во земја, додавањето на целосно ѓубриво напролет значително помага во растот и формирањето на цветовите. Избегнувајте прекумерно ѓубрење со азотни ѓубрива за време на цветниот период, бидејќи тоа придонесува за развој на жива вегетација и намалување на цветањето. За бугенвила во саксии, додадете мали количини целосно ѓубриво растворливо во вода, збогатено со железо и магнезиум еднаш месечно во текот на пролетта.
6. Во кое време и како се крои бугенвилијата?
Бугенвилиите имаат потреба од кастрење секоја година во рана пролет, откако ќе помине зимскиот мраз. При кроењето на бугенвилијата ги отстрануваме сувите гранки на старата вегетација, слабите ластари и алчните од нејзината основа за да ја зајакне и да ни даде нова вегетација и многу цветови. При кастрење бугенвилија која формирала ограда, потребно е релативно построго кастрење за да ја одржи својата форма. Строгото кастрење може негативно да придонесе за цветањето следната година, бидејќи предизвикува раст на жива вегетација. Исто така, младите растенија од бугенвилии се кројат прилично ниско доколку сакаме да формираме подебел централен ластар.
7. Како се размножува бугенвилијата?
Бугенвилијата се размножува главно со методот на сечење гранчиња, но можеме да создадеме нови растенија и од семе. Ајде да видиме повеќе информации за тоа како да создадете нови растенија бугенвила на лесен и економичен начин.
Размножување на бугенвилии со семе
Иако не е многу вообичаено, размножувањето на бугенвилијата може релативно лесно да се изврши со собирање на семето што се формира во центарот на цветот во текот на есенскиот период. Откако ќе ги собереме семките и ќе ги оставиме да се исушат неколку дена на добро проветрено место, можеме да ги чуваме и да ги засадиме во почетокот на следната пролет. Вреди да се напомене дека семето на бугенвилијата може да потрае и до еден месец додека почнат да 'ртат.
Размножување на бугенвилии со резанки
Размножувањето на бугенвилиите се врши со резници долги 15-20 см кои ги сечеме во текот на летото. Ние претпочитаме да ги исечеме гранчињата кои немаат цвет. Откако ќе ги извадиме 2/3 од листовите од основата на гранчето, го засадуваме во саксија исполнета со почва и перлит во сооднос 2:1 и ги чуваме во ладна средина 5-6 недели додека не се фатат. За најдобри резултати при размножување на бугенвилијата, препорачливо е да се користи хормон за корен во основата на графтот.
8. Кои болести и кои инсекти ги напаѓаат бугенвилиите?
Бугенвилијата е едно од најтврдокорните растенија што можеме да ги засадиме и не е вообичаено да се зарази од болести и инсекти. Во случај на наезда од инсектите мелигра, мешунка, лириомиза и тетранихоу се прска со еколошка подготовка на летна каша или калиумови соли. За лекување на болеста која предизвикува кафени или темноцрвени дамки на листовите на бугенвилијата, прскајте со раствор од бакар. Конечно, избегнуваме прекумерно наводнување кое може да предизвика гниење на коренот на бугенвилијата поради развој на габични заболувања.
9. И последна тајна за нега на бугенвилијата
Претераното наводнување, сушата, топлите ветришта, како и прекумерното ѓубрење може да предизвикаат паѓање на лисјата на бугенвилијата, без разлика дали е засадена во градина или во саксија на нашиот балкон.