Данте Бу ќе ја претставува Црна Гора на Венецијанското биенале

Ставот на Данте Бу (Dante Buu) е уникатен како и парчињата што ги произведува за овогодинешното Венециско биенале.

Неговите шарени везови се скулпторски парчиња залепени на флексибилни метални шипки со кои може да се манипулира, предизвикувајќи парчињата да ја променат формата. Самиот Бу постојано ги преобразува своите форми на изразување. Користејќи видео, перформанс уметност, фотографија, текст и текстил, Бу ги предизвикува поимите за отуѓеност, сексуалност, интимност и идентитет.

Неговите дела ќе ја претставуваат Црна Гора и на „Олимпијадата на светот на уметноста“ во 2022 година.

„Јас сум првиот уметник од муслиманско потекло кој јавно излезе како геј на Балканот“, категорично вели Бу. „Тоа е концепт со специфична формулација што јас го користам. Се разбира, има и други и не го негирам нивното постоење. Прашање е да се даде изјава кон светот“.

По потекло од Рожаје, кое е припено до границата со Србија и Косово, Бу пораснал чувствувајќи се сам, поради неговата хомосексуалност и муслиманска вера. Книгите и филмовите беа и се уште се негова утеха.

Неговата осаменост се појавува во фотографијата „Ако сакаш да ме ебеш, не мора да се преправаш дека е поради уметноста“, на која блескавиот Бу е опколен од мажи кои се нудат да му ја запалат цигарата. Тоа е директна референца за филмот „Malèna“ на Гизепе Торнаторе во кој ликот на Моника Белучи вади цигара и мажите се тркаат за да ја запалат. Во тој момент таа решава да биде проститутка за да преживее. Сопругот на Малена, наводно, е убиен во војна, таа е финансиски загрозена. Тоа е одличен момент, во очите на Бу, за самозајакнување.

„Секое човечко суштество на овој свет е релевантно. Нема надмоќ на никого. За жал, живееме во свет каде што богатството диктира надмоќ“.

Малцинство во Црна Гора

Излегувајќи им на своите родители на 14-годишна возраст, тој ја признава поддршката од неговото семејство со поткрепувањето на неговото чувство за себе. Бу, исто така, помина извесно време во Сараево пред да добие стипендија за уметник од ризик од иницијативата Мартин Рот, пристигнувајќи во Берлин во 2021 година. Тој сè уште редовно оди дома во Рожаје.

„Доаѓам од две малцинства во Црна Гора. Мене постојано ме малтретираа и се изживуваа како дете. Всушност, нема разлика меѓу децата и возрасните на тој начин“.

Бу го смета неговото постоење како отпор кон униформноста, чувство кое се раѓа во неговите дела.

„Се залагам за себе имајќи го предвид моето потекло, а потоа се занимавам со уметничкиот свет кој исто така има злоупотреба и булинг на уметниците“.

Откако дојде од маргините, Бу доби големи стипендии и награди. Тој стана уметник со резиденција во места како КултурКонтакт Австрија и Анкара квир уметничка програма. Оваа есен тој ќе се приклучи на CEC ArtsLink во Њу Орлеанс.

Неодамна, тој беше избран како една од најистакнатите резиденции за современа уметност во Германија, Künstlerhaus Bethanien во Берлин. Кристоф Танерт, уметнички директор на Künstlerhaus Bethanien, ја нарекува уметноста на Бу „вистинска и убава“.

„Тој се закопува во раните на душата“, забележува Танерт, „Сè што зрачи е речиси нежна понизност што ја покажува кон секој што стапува во дијалог со него“.

Перформанс уметност и социјална работа

Перформативните дела на Бу се наменети да го предизвикаат нашето чувство за интимност, како и фокусот на уметничкиот свет на продукцијата и темите. Тој ги цени трајните изведби бидејќи тие не се само предмети што треба да се купат или лежерно да се гледаат без присуство на уметникот. За Бу, секоја изведба е различна, неискажлива, невозможна точно да се дуплира.

„Тој е поттикнат од волјата за вистина која често оди толку длабоко и е толку егзистенцијална што остава без зборови“, вели Танерт.

„Меѓународната уметничка сцена се карактеризира со рутина. Данте Бу се потпира на нарушување на нормата“.

Еден од неговите најжестоки изведби се одржа во 2015 година во <rotor>, центар за современа уметност во Грац, Австрија. Наречен The Winner Takes It All, го прикажува Бу пред видео како монотоно ја пее познатата песна на АББА со својата меланхолична хармонија, поткрепена со две споени видеа: едното покажува геј мажи како радосно танцуваат во ноќен клуб во Њујорк, а другото, во остар контраст, е од видео на YouTube на група Руси како претепуваат геј човек.

Познато е дека руските „геј ловци“ ги намамуваат геј мажите за да ги нападнат со тоа што прикриено влегуваат во во групи за геј разговори.

„Тоа е срцепарателно“, признава Бу. „Видеото е истовремено и џелат и жртва. Тоа е она што се случува во животот. Сите имаме лична одговорност еден кон друг, но сметам дека луѓето не го прават тоа. Има точка во видеото на YouTube каде еден човек се обидува да го спречи тепањето, потоа му објаснуваат зошто го прават тоа и тој им се придружува“.

Во Бетаниен во Берлин, Бу се соочи со јавноста со две изведби. Еден од нив, наречен „и ти - умираш ли среќен?“, го прикажува Бу на прозорец, додека разговара по телефон, со солзи и маскара што му тече по лицето, четири часа дневно во текот на осум дена. Изведба што ја повтори двапати на различни локации во градот.Тој изложи некои од везовите на кои работеше од 2020 година додека се изложуваше себеси

Везовите на кои работеше од 2020 година, додека се изложуваше во место 27 дена, пет часа на ден.

Данте Бу/Дејвид Брант

„Ако заспиете, се плашите дека може да умрете? (2020) Данте Бу/Дејвид Брант

„Опседнат сум со времето и што значи тоа за уметничките дела. Со изведбата го гледаме времето, но уметничкото дело е минливо. Со везот, го гледаме резултатот, но имаме минлива идеја за времето кое тргнало во производство - првото што го направив ми траеше четири години“, вели Бу.

Работењето со везење на Бу започна во 2014 година, откако неговиот татко падна од цреша. Додека неговата мајка чекаше во болница неговиот татко да се разбуди, Бу, кој сведочеше како везеа неговата баба, тетки и мајка во текот на нивните животи, почна со целосно црно парче. Кога заврши беше долго 2 метри.

Везење и класа во Црна Гора

„Тоа е занает што е омаловажуван затоа што ако си сиромашен на место како Црна Гора, треба да правиш и создаваш работи, а жените го правеа тоа - тоа е исто така дел од нивниот мираз. Тоа е вид на женски труд кој е невидлив“.

Pool

Бу ја покани својата мајка, во пресрет на Биеналето, да создаде ново парче вез. Таа започнува на едниот крај, па тие се среќаваат на средината. Потребни се од три месеци до години за да се завршат, во зависност од нивните различни големини.

Уметнички трендови 2022: Како политиката ќе влијае на уметничките сцени во Европа?

Истражување на односот помеѓу Европа и надворешниот свет

„Само и велам да ги избере боите по случаен избор и да оди со логиката на нејзиното чувство. Нема планирање и таа е единствената што може да го направи тоа“.

Пет дела на Бу ќе бидат вклучени во придонесот на Црна Гора на Биеналето во Венеција од април до ноември.

Патувањето од Рожаје до Биеналето, беше тешко, каде работата на Бу ќе добие меѓународното внимание, но тој останува непоколеблив, не сака да се грижи за мејнстримот.

„Уметниците честопати мораат да кажат дека се под влијание на тоа и тоа - од канонот на западната, европската уметност на стрејт, машки уметници. Но, каква е историјата на уметноста? Не е таа.„

извор: euro news , aвтор: June Chua