Градинарство за почетници: зошто е градинарството за секого!

Март вообичаено е почеток на пролетта иако е формално зима - јакните се оставаат дома, дрвјата расцветуваат, сите излегуваат да шетаат. Но тоа е последната шанса да се почне со градинарството - доколку ги почнуваме или обновуваме своите градини со семчиња - наспроти купување од пазар или ботанички градини, или дури ги започнуваме културите од гранчиња.

Има нешто посебно во искуството да се почне дел од градината од семки - овие мали, не-живи трошки ги положуваме во земјата и после недела-дена: се појавува главче. Најчесто до мај или јуни тоа е веќе убавица која привлекува пчели, пеперутки и погледи.

Во секојдневното полевање, проверување, подесување, посматрање, има нешто медитативно и смирувачко. Доколку оваа навика се развлече во години, искуствата, извлечени од работата во градината била да е покрај прозорот дома, на балконот или во двор и фарма на поголема површина - тука се и земјоделски култури па семчињата стануваат ручек и храна - поуките се налик на зен-коани: кратки приказни и анегдоти од секојдневието со животна поука.

Пример:

Лани купив семчиња и лабелија, и гипсофила, и пркос. Во хаосот на секојдневието саксиите за семчиња се измешаа и земјата се истури повеќе од еднаш или два пати. Ги чекав цветовите како мастило, фатални убавици, да го букнат од саксијата или малите ситни бели балерини да се вивнат - но ништо. Збунувачки, но требаше да се помирам дека и покрај тоа што направив речиси сè како што треба, ситните грешки ме чинеа.

Оваа пролет иако доцни, веќе е на врата, а со нејзе ми донесе: 15 сантиметарски стебленца за кои се чудев кои се и што се, и дали се некоја рана трева. Се испостави дека тоа е ланската гипсофила која решила дека првата година ќе работи на својот коренски систем.

И тоа не беше сè : во плочникот во дворот, во фугите: лилакови цветчиња - во необично ладен март! Лабелијата пркосела!

Се израдував на начин на кој куче се радува на газдата кога се враќа дома, и ја примив лекцијата: работите што се за мене ќе си дојдат во соодветно време. Тоа време не го одредувам јас, но го одредувам трпението. Што ќе биде - ќе биде.

А сега малку наука, доколку моите лични искуства не се доволен аргумент:

Има големи шанси веќе да сте чуле за лековитоста на „играњето во кал„ : Се зголемуваат доказите дека изложеноста на растенија и зелени површини, а особено на градинарството, е корисна за менталното и физичкото здравје , намален стрес, страв, гнев и тага, како и намалување на крвниот притисок, пулсот и мускулната напнатост. Друга јапонска студија едноставно покажа дека физиолошки е покорисно да се гледа зелена жива ограда наместо бетонска ограда. Во пионерска рандомизирана студија од страна на Се зголемуваат доказите дека изложеноста на растенија и зелени површини, а особено на градинарството, е корисна за менталното и физичкото здравје. Затоа, здравствените работници треба да ги охрабруваат своите пациенти да користат зелени површини и да работат во градините, и треба да ги притиснат локалните власти да ги зголемат отворените простори и бројот на дрвјата, со што ќе помогнат да се забави и спротивстави загадувањето на воздухот и климатските промени.

Постои загриженост дека здравството нема да може да се справи сега и во иднина со здравствените потреби на зголемената и старечка популација. Исто така, се сфаќа дека фармацевтските лекови, иако се функционални и си имаат свое место, се сè поскапи и не се секогаш толку ефикасни како што се појавуваат во резултатите од раните, ентузијастички пријавени, клинички испитувања.

Здравјето зависи од низа социјални, економски и еколошки фактори, како што е нагласено со засрамувачкиот диспаритет помеѓу должината на животот во различни групи на луѓе според класата.

Една група на холистички терапии кои имаат за цел да ја третираат целата личност и се добро истражени преку анкети и рандомизирани испитувања е таканаречената зелена нега или терапија со изложеност на растенија и градинарство. Неколку испитувања ги открија корисните ефекти врз расположението и менталното здравје на едноставно набљудување на природата, па дури и слики од природни сцени. Во едно јапонско истражување, гледањето на растенијата го променило ЕКГто...

Присуството на растенијата и поглед од прозор на дрвја од постоперативните одделенија го подобрија расположението на пациентите и ја намалија употребата на аналгетици, хируршките компликации и должината на престојот. Слични корисни резултати се пронајдени за пациентите кои биле подложени на стоматолошки третмани, и гледањето природни сцени заедно со природни звуци го подобрило искуството на бронхоскопијата. Друга внимателно контролирана студија покажа дека гледањето градини со скулптури без зеленило низ прозорците на одделението за онкологија предизвикало негативно реакција кај многу пациенти. Дури и случајното изложување на постоперативни пациенти на слики од село на ѕидовите од нивните соби може да ја намали болката и анксиозноста, додека, можеби не е изненадувачки за сите, апстрактните слики ја зголемуваат анксиозноста. Добротворната организација MIND ги спореди кратките прошетки низ градина со прошетки во трговски комплекс и покажала дека првиот го подобри менталното здравје, додека второто го влоши. Во затворот во Мичиген, жителите кои имале поглед кон природата од своите ќелии помалку ги користеле затворските медицински услуги отколку оние со внатрешен поглед кон дворот.

Во друг рандомизиран експеримент, кога постоперативните пациенти беа изложени на осум различни видови растенија во затворен простор, болката и должината на престојот повторно беа намалени, а задоволството на пациентите од нивните болнички соби беше подобрено. Изложување слики од цвеќиња во играта “Диктатор” , која е економска игра која прашува дали поединците се водени исклучиво од личен интерес, може да ги промени одлуките што ги донесуваат играчите. Во друга студија, ставањето растенија во компјутерска соба ја подобри продуктивноста и го намалува крвниот притисок. Градинарството во затворени простории е користено за лекување на пациенти со ментални здравствени проблеми.

Многу студии во UK и други земји се согласуваат дека повисоките пропорции на зелени површини, особено живеалиштата на биолошката разновидност, се поврзани со помала депресија, анксиозност и стрес. Во Јапонија, зелениот простор е поврзан со зголемена долговечност.

И сакам уште ова да ви го кажам: кога ги гледам терасите, и прозорите и дворовите начичкани со зеленило, од дрвца до петунии и сардели: им се радувам како да се мои! А, и се - општо добро.